Het nieuwe schooljaar is begonnen. En de start van een nieuw jaar is een mooi begin voor gezondere gewoontes. Zo dacht een basisschool in Tilburg er ook over en startte na de schoolvakantie met een voedingsbeleid waarin water en fruit de norm zijn geworden.
Dit voedingsbeleid had naast voorstanders ook felle tegenstanders. De lokale media bracht het leed in beeld van kinderen die geen water lusten en van ouders die hun kinderen geen pakjes sap en boterkoek meer konden toestoppen. Al snel volgden polls op social media over wiens verantwoordelijkheid het écht is, dat eten en drinken op school. Het onderwerp leeft kennelijk onder veel ouders.
Geen voedingsbeleid… maar wel een ‘fruitdag’
Bij ons op school hebben ze bewust geen voedingsbeleid. De school vindt het namelijk expliciet de verantwoordelijkheid van de ouders. Maar is dat eigenlijk wel zo? Met open vizier ging ik dus de eerste schoolweken in. Ondanks het feit dat de school geen voedingsbeleid had, werd schoolbreed toch een ‘fruitdag’ geïntroduceerd. Elke dinsdag moest ook mijn kind voortaan fruit meenemen als pauzehap. En inderdaad, de eerste dinsdag hadden ze allemaal fruit mee. Waarop de juf besloot om dat gewenste gedrag de volgende dinsdag te belonen met een traktatie. En dus mochten de kinderen de volgende dinsdag juist géén fruit meenemen. Vast goed bedoeld, maar waarom bepaalt de juf eigenlijk wat mijn kind als pauzehap krijgt? En waarom een extra beloning voor een gewoonte die voor veel kinderen heel normaal is? Dan liever een helder beleid.
Geen voedingsbeleid… en dus snoep mee op schoolreisje?
In week twee werd het schoolreisje georganiseerd. Onze school heeft uitdrukkelijke wensen voor ouders over het drinken wat kinderen meekrijgen (4 pakjes drinken, later gecorrigeerd door een fles water en twee pakjes). Over eten wordt niet expliciet gecommuniceerd. Snoep wordt besproken in de klas met de kinderen; of ze liever geen of weinig snoep mee willen nemen. Maar die boodschap bereikt niet alle ouders en het is geen beleid. Dus gaat het ene kind zonder snoep op schoolreis, de andere met meerdere zakjes en die deelt dat vrolijk uit.
Geen voedingsbeleid… en dus een stroopkoek als beloning
Als ouder heb je geen idee wat je kind op school allemaal toegestopt krijgt, zelfs door de leerkracht. Sommige leerkrachten vinden traktaties die zij krijgen van de kinderen namelijk te groot. Ze eten het liever niet allemaal zelf op, en geven het daarom weg aan de kinderen, bijvoorbeeld als beloning. In de eerste week kregen twee kinderen die een foutje in de lesstof hadden ontdekt twee kanjer stroopkoeken als beloning, vlak voor de lunch. De andere 28 kinderen in die klas keken toe. Hoe pedagogisch verantwoord is het om te belonen met snoep? En waarom nét voor de lunch? Maar als ouder kun je er niets mee, want er is geen beleid op.
Voedingsbeleid: makkelijk voor school en ouder
Als ouder heb je vooral de verantwoordelijkheid op papier. Je geeft ze wat gezonds mee en hoopt dat dat erin gaat, zonder te veel extra’s. En dat laatste is nu juist de verantwoordelijkheid van de school. Een gedegen voedingsbeleid kan het ouders en school zoveel makkelijker maken. Met zo’n beleid stel je heldere grenzen over wat je als school gezond en passend vindt binnen een gezonde opvoeding.
Een goed voorbeeld Zo’n beleid hoeft niet lastig of betuttelend te zijn. Het kan ook ouders ontzien. Neem nu het voorbeeld van de Yendarra School uit Auckland. Die school besloot tien jaar geleden door de school heen waterfonteinen te plaatsen. Kinderen daar hoeven geen drinken meer mee te nemen, op elk moment van de dag kunnen ze hun flesje vullen. Niet alleen makkelijk, ook heel gezond. De waterfonteinen blijken goed tegen overgewicht en heel goed voor de tanden. Op de Yendarra School is het aantal gaatjes in tanden van kinderen met 40% gedaald. En er werden minder tanden getrokken dan op vergelijkbare scholen in de buurt.
Zelf bepalen wat je kind krijgt
Ik ben benieuwd naar vergelijkbare cijfers van de scholen uit Amsterdam, waar waterdrinken ook al langere tijd de norm is. En ondertussen maak ik me hard voor een voedingsbeleid op mijn school. Want met duidelijke richtlijnen kun je als ouder écht zelf bepalen wat je je kind aanbiedt.
Michelle van Roost is levensmiddelentechnoloog (WUR) met een brede interesse in voeding en gezondheid. Als BGN-gewichtsconsulent, gespecialiseerd in Kind & Gezin weet ze wat er speelt bij consumenten, maar heeft tegelijkertijd met haar werkervaring een brede kijk op de voedingsmiddelenindustrie. Samen met Manon van Eijsden leidt ze Voedingsjungle. De naam is een knipoog naar hun missie: mensen – van consument tot bedrijfsleven- helpen hun weg te vinden in het oerwoud van voedingsadviezen. Michelle is nieuwsgierig, ondernemend en volgt de voedingswetenschap op de voet. En met 3 jonge kinderen weet ze wat voor uitdaging het kan zijn om binnen een druk gezins- en werkleven een gezonde leefstijl na te streven.