Obesitas kan leiden tot een ernstiger verloop van Covid-19 door verstoringen in het immuunsysteem. Maar dat immuunsysteem kan al binnen een paar weken worden verbeterd door een leefstijlinterventie. Prof.dr. Liesbeth van Rossum, internist-endocrinoloog en hoogleraar obesitas en stress, liet nieuwe onderzoeksresultaten zien tijdens het webcongres van het Obesitas Platform op 3 december.
Tekst: Angela Severs
Overactief immuunsysteem
Bij obesitas is zowel de aangeboren (innate) als de verworven afweer (adaptive) tegen infecties verstoord. Van Rossum: ‘Bij mensen met obesitas blijken beide afweersystemen overactief. Het immuunsysteem staat al maximaal aan. Dat betekent dat het immuunsysteem niet meer goed extra kan reageren als het in aanraking komt met een virus zoals Covid-19.’
Immuunsysteem verbetert door leefstijlinterventie
Van Rossum is werkzaam bij het Erasmus MC en heeft onderzoek gedaan naar het effect van een gecombineerde leefstijlinterventie met cognitieve gedragstherapie (zogenoemde GLI+) bij mensen met obesitas. Uit metingen van verschillende immuunparameters blijkt dat deze leefstijlinterventie een duidelijk gunstig effect heeft op het immuunsysteem! Ondanks een beperkte gewichtsafname van 5 à 6 procent na 1,5 jaar. Van Rossum: ‘De verworven afweer en de immuunregulatie verbeterden al na 10 weken! En na 1,5 jaar waren ze nog verder verbeterd.’ De resultaten zijn onlangs gepubliceerd.
Ongunstige factoren in Coronatijd
Leefstijl is dus een belangrijk wapen in de strijd tegen het coronavirus. Recent publiceerde Van Rossum ook een literatuurstudie naar het effect van leefstijlfactoren op zowel obesitas als het immuunsysteem. Van Rossum: ‘Gunstige leefstijlfactoren zijn beweging, gezond eten en voldoende slapen. Ongunstig zijn stress en dingen die veel mensen in coronatijd juist doen: veel stilzitten, snacken, alcohol drinken en roken.’
Leefstijl als wapen tegen corona
Van Rossum: ‘We moeten niet alleen Covid-19-besmettingen zien te voorkomen, maar mensen er ook op wijzen dat zij hun immuunsysteem kunnen versterken met een gezonde leefstijl.’ Op 11 november riepen Van Rossum en ruim 70 andere experts in een brief de minister van Volksgezondheid op om meer aandacht te besteden aan het belang van een gezonde leefstijl in de strijd tegen het coronavirus. Van Rossum ontving een appje van minister Hugo de Jonge dat de boodschap goed was doorgekomen. Dat bleek ook een paar dagen later: ‘In de persconferentie op 17 november benadrukte de Jonge dat mensen door een gezonde leefstijl aan te houden, zelf iets kunnen doen om zich te wapenen tegen het coronavirus’.
Website over leefstijl en corona
De brief is inmiddels door ruim 2000 zorgprofessionals ondertekend. De Vereniging Arts en Leefstijl, Partnerschap Overgewicht Nederland en Lifestyle4Health (initiatief van LUMC en TNO) hebben een nieuwe website gelanceerd: www.leefstijlencorona.nl. Daarop staan de brief, wetenschappelijke artikelen en rapporten over leefstijl en het coronavirus.
Webcongres terugkijken
Tijdens het ruim 1,5 uur durende webcongres van het Obesitas Platform spraken verschillende andere sprekers, waaronder prof. Mireille Serlie (Amsterdam UMC) en dr. Gijs Goossens (Maastricht University). Het hele webcongres is hier terug te kijken.