Walter Willett, een van de bekendste voedingswetenschappers, bekende ooit dat hij een ‘guilty pleasure’ had. Niet voor friet, chocola of hamburgers maar voor kaas mocht je hem wakker maken. Dat schreef hij zo’n tien jaar geleden, toen verzadigd vet nog echt slecht was.
Tien jaar geleden…
Alle richtlijnen van de internationale voedingscentra waren er toen op gericht om ons minder verzadigd vet te laten eten. Dat doen ze nog steeds, maar inmiddels weet zelfs de Gezondheidsraad niet goed aan te geven of volle melk nou echt slechter is dan halfvolle melk. Want het ene verzadigde vet is tegenwoordig het andere niet en de context van het vet speelt ook mee: verzadigd vet in zuivel lijkt minder slecht dan verzadigd vet in vlees.
Dan maar 30+ kaas?
Op de site van het Voedingscentrum blijft kaas in de vetdiscussie een beetje een ‘weifelproduct’. Kaas bevat belangrijke voedingsstoffen zoals calcium, vitamine A, B12, B2, magnesium en nog veel meer. Maar ook dat ‘vreselijke’ verzadigde vet, en zout. Het Voedingscentrum adviseert dan ook magere kaas met minder zout. Ik betwijfel of we Willett voor een blokje 30+ met minder zout wakker mogen maken. Mij kun je in ieder geval laten slapen. Ik heb liever een kleiner stukje kaas dan dat ik op smaak en mondgevoel ga inleveren. Zachte romige brie, pittige gorgonzola of brokkelige harde oude kaas; ik vind het allemaal heerlijk.
Gunstige stofjes in kaas
Onlangs las ik in twee studies dat in kaas, naast alle vitaminen en mineralen, nog meer voordeligs zit. Kaas bevat namelijk ook het stofje spermidine. Dat stofje bezorgde onderzoekers een mooie kop boven hun artikel in het wetenschappelijk tijdschrift Nature: ‘Spermidine verlengt het leven en beschermt het hart’. Dit was alleen onderzocht bij muizen die geen kaas kregen maar spermidine in hun drinkwater. Zoiets zegt dus heel weinig. Behalve dat het desbetreffende stofje in kaas eerder positieve dan negatieve effecten lijkt te hebben. Geen echte ‘Go’ voor kaas, maar toch.
Toch een superfood
Die ‘Go’ gaven wetenschappers uit Maastricht echter wél. In kaas zit zoveel vitamine K dat zij een aanbeveling doen van een ons kaas per dag. Honderd gram! Want naast een functie in de bloedstolling zien ze dat vitamine K ook een positief effect heeft op botgezondheid. Natuurlijk kunnen we ook natto (Japans gefermenteerd product) en veel groene groenten eten voor vitamine K. Of bonen voor spermidine. Maar wedden dat kaas in 2017 niet alleen een imago-boost krijgt maar ook kokos verdringt in de superfoodranglijsten?
Yneke Kootstra is voedingskundige (Wageningen Universiteit) en docent en mede-oprichter van de Academie voor Leefstijl en Gezondheid. Ze schreef diverse boeken en columns en artikelen over lifestyle en is bekend van het SBS6-programma De Afvallers XXL en een column in Vrouw (Telegraaf). Daarnaast begeleidt ze duursporters en coacht ze mensen naar een gezondere leefstijl in haar praktijk in Amerongen. Zelf is ze een fanatieke mountainbikester.