Download hier de illustratie ‘Diabetes type 2: beter voorkomen, dan genezen’

Een gezonde leefstijl helpt om diabetes type 2 te voorkomen en ook bij het afremmen van het ziekteverloop wanneer de diagnose is gesteld. Maar hoe ziet die gezonde leefstijl eruit? De cover van de nieuwe Voeding Magazine laat zien welke voedings- en leefstijlkeuzes het risico op diabetes type 2 kunnen verlagen dan wel verhogen. Een praktische tool voor gezondheidsprofessionals die voorlichting willen geven over gezonde voeding bij diabetes.

Voldoende beweging en gezond eten

We weten allemaal dat een gezonde leefstijl er een is met voldoende beweging én gezond eten volgens de Richtlijnen goede voeding – en dus de Schijf van Vijf. Hiermee kun je diabetes type 2 helpen voorkomen. Maar wat houdt een gezonde leefstijl precies in? De ‘Diabetesduimpjes’ geven de goede en slechte keuzes weer bij diabetes. Voor de totstandkoming van de illustratie zijn zowel de Richtlijnen goede voeding als de Voedingsrichtlijn Diabetes 2015 geraadpleegd.

Relatie voedingsmiddelen en chronische ziekten

De belangrijkste basis voor de invulling van de Diabetesduimpjes zijn de Richtlijnen goede voeding en de daarbij behorende achtergronddocumenten van de Gezondheidsraad (2015). In de Richtlijnen goede voeding heeft de Gezondheidsraad de relatie tussen voedingsmiddelen en chronische ziekten systematisch beoordeeld. Bij de uitkomstmaten heeft de Gezondheidsraad zich gericht op de Nederlandse top 10 van ziekten, gemeten naar sterfte, verloren levensjaren en ziektelast. Diabetes mellitus type 2 staat in die top 10 van ziekten.

Achtergronddocumenten productgroepen

In de definitieve Richtlijnen goede voeding zijn de conclusies geïntegreerd uit 29 achtergronddocumenten over het verband tussen voedingsstoffen, -middelen en -patronen en het risico op veelvoorkomende chronische ziekten. Deze achtergronddocumenten bevatten vooral voorstudies per productgroep. Bij het vaststellen van de Diabetesduimpjes zijn de achtergronddocumenten zelf ook geraadpleegd.

Grote en geringe bewijskracht

In de achtergronddocumenten wordt de bewijskracht van de gevonden verbanden weergegeven in de gradaties grote bewijskracht en geringe bewijskracht. Voor de totstandkoming van de Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad zijn alleen de verbanden met grote bewijskracht meegenomen. Voor de diabetesduimpjes zijn zowel de relaties met grote als geringe bewijskracht meegenomen. Hieronder de vastgestelde verbanden tussen voedingsmiddelen en het risico op diabetes type 2:

Gunstig verband met grote bewijskracht
• Volkorenproducten
• Groene bladgroente
• Fruit
• Koffie (zonder suiker)
• Thee (zonder suiker)

Gunstig verband met geringe bewijskracht
• Groente
• Zuivel

Ongunstig verband met grote bewijskracht
• Rood vlees
• Onbewerkt rood vlees
• Bewerkt vlees
• Dranken met toegevoegd suiker
• Bier
• Sterke drank
• Meer dan 7 eieren per week: (3 eieren per week is OK)
• Witte rijst

Zowel volle als magere zuivel

De belangrijkste praktische adviezen voor de preventie en behandeling van diabetes mellitus type 2 staan in de Voedingsrichtlijn Diabetes 2015. Volgens deze Voedingsrichtlijn hoeven patiënten met diabetes type 1 of 2 bij zuivelproducten geen onderscheid te maken tussen volle, halfvolle en magere zuivel. Om die reden wordt ook in de illustratie daarin geen onderscheid gemaakt.

Geen snacks en zoetigheid

De meeste mensen met diabetes type 2 hebben overgewicht (80%). Daarom ligt de nadruk bij de behandeling van patiënten met diabetes type 2 op het bereiken en behouden van een gezond gewicht. De rode en groene weegschaal in de illustratie benadrukken het belang van een gezond gewicht. Vanwege de relatie tussen overgewicht en de inname van snoep, snacks en het toevoegen van te veel suiker aan voedingsmiddelen, staan ook suiker, snacks en zoetproducten weergegeven in het rode duimpje.

Beweging

Elke dag voldoende bewegen werkt preventief bij diabetes type 2 en is effectief tijdens de behandeling ervan. Het zorgt er bovendien voor dat patiënten zich beter en energieker gaan voelen. Voldoende bewegen betekent regelmatig sporten, maar vooral dat beweging een vast onderdeel wordt van de dagelijkse routine: een wandelling tijdens de lunch, fietsen naar het werk of boodschappen doen met de fiets. Het ‘zit-icoon’ in de rode diabetesduim wijst op het risico van te weinig beweging; het ‘beweeg-icoon’ in de groene duim roept diabetespatiënten op om voldoende en regelmatig te bewegen.